Çalışma İzni OPT: ABD'de Eğitim Sonrası Çalışma İmkanları

Amerika Birleşik Devletleri’ne eğitim için gelen uluslararası öğrenciler için, Çalışma izni OPT (Optional Practical Training) programı, kariyer yolculuklarına başlamak için önemli bir fırsattır. Ancak, OPT süreci sadece Amerika’da çalışma izni elde etmekle kalmaz; aynı zamanda kalıcı oturma izni olan Green Card’a geçiş için de bir basamaktır. Bu blogda, OPT’nin nasıl başlayıp devam ettiğini, H-1B vizesine geçişi ve nihayetinde Green Card’a nasıl adım atılacağını detaylı bir şekilde ele alacağız.

OPT’nin Tanımı ve Amacı

OPT (Optional Practical Training), ABD’de F-1 vizesiyle eğitim gören uluslararası öğrencilere, eğitim aldıkları alanda pratik deneyim kazanma fırsatı sunan bir çalışma iznidir. Bu izin, öğrencilerin teorik bilgilerini iş ortamında uygulamalarına, kariyerlerine katkı sağlamalarına ve Amerikan iş dünyasını tanımalarına yardımcı olur. OPT, öğrencilerin hem eğitim sürecinde hem de mezuniyet sonrasında güçlü bir kariyer başlangıcı yapmalarına olanak tanır ve uzun vadeli hedefler için stratejik bir adım olarak önem taşır, özellikle Green Card gibi kalıcı göçmenlik hedefleri olanlar için fırsat yaratır.

Hangi Vize Türündeki Öğrenciler Yararlanabilir?

OPT, yalnızca F-1 Öğrenci Vizesi ile Amerika’da eğitim gören uluslararası öğrenciler için geçerlidir. Bu vize, Amerika’da tam zamanlı olarak bir üniversitede, dil okulunda ya da meslek okulunda okuyan uluslararası öğrencilere verilmektedir.

Eğer F-1 vizesine sahipseniz ve Amerika’da akredite bir okuldan diploma programına kayıtlıysanız, OPT’ye başvurma hakkınız bulunmaktadır. Ancak OPT’ye uygun olmak için belirli koşulları sağlamanız gerekir:

Eğitim aldığınız alanın meslek odaklı veya akademik bir program olması gereklidir.
Tam zamanlı bir öğrenci olarak en az bir yıl eğitim görmüş olmanız gerekir.
Eğitim aldığınız bölümün OPT kapsamında olması gerekir, yani çalışma izni alacağınız iş alanının eğitim alanınızla doğrudan ilişkili olması şarttır.

OPT ile Green Card Arasında Nasıl Bir İlişki Var?

Çalışma izni OPT, doğrudan Green Card başvurusuna olanak sağlamasa da, bu hedefe dolaylı olarak yaklaşmanıza yardımcı olur. OPT sürecinde, işveren sponsorlukları, deneyim kazanımı ve profesyonel ağ kurma gibi faktörler, Green Card başvurusu için temel oluşturur.

İşveren Sponsorlukları: OPT sırasında bir işveren, sizin performansınızdan memnun kalırsa, H-1B vizesine başvurabilir, bu da Green Card’a geçiş sürecinde önemli bir adımdır.
Deneyim Kazanımı: OPT, iş dünyasında deneyim kazanmanızı sağlar ve Green Card başvurusunda önemli bir kriter olan mesleki deneyimi artırır.
EB-2 ve EB-3 Kategorileri: OPT ile kazandığınız deneyim, EB-2 (üst düzey meslek sahipleri) veya EB-3 (nitelikli işçiler) göçmen vizesine başvurmayı kolaylaştırabilmektedir.
Network Oluşturma: OPT sırasında kurduğunuz profesyonel ağ, uzun vadeli iş fırsatları ve Green Card başvurusu için işveren sponsorluklarını artırabilmektedir.

Sonuç olarak, OPT, kısa vadeli bir izin gibi görünse de, doğru adımlar atıldığında Green Card hedefinize ulaşmada önemli bir rol oynar.

OPT Türleri

OPT, üç ana başlık altında incelenebilir: Pre-Completion OPT, Post-Completion OPT ve STEM OPT Uzatma. Ayrıca, OPT ile sıkça karıştırılan Curricular Practical Training (CPT) hakkında bilgi sahibi olmak da önemlidir. İşte bu türleri karşılaştıran bir tablo:

Konu	CPT (Curricular Practical Training)	Pre-Completion OPT	Post-Completion OPT	STEM OPT Uzatma
Amaç	Eğitim müfredatının parçası olarak iş deneyimi	Mezuniyet öncesi iş deneyimi	Mezuniyet sonrası tam zamanlı iş deneyimi	STEM mezunları için Post-Completion OPT’ye ek 24 ay uzatma
Zamanlama	Sadece eğitim sırasında kullanılabilir	Eğitim sırasında kullanılabilir	Mezuniyet sonrası kullanılabilir	Mezuniyet sonrası, Post-Completion OPT süresi uzatılabilir
Süre	Kısa süreli, genellikle 1 dönem	En fazla 12 ay, ancak süresi Post-Completion OPT’den düşer	12 ay, STEM mezunları için 24 ay uzatma mümkündür	Toplamda 36 ay (12 ay OPT + 24 ay STEM OPT)
Çalışma Saati	Haftada 20 saat yarı zamanlı, tam zamanlı CPT OPT süresini etkiler	Haftada 20 saat yarı zamanlı	Haftada 40 saat tam zamanlı	Haftada 40 saat tam zamanlı
İşveren Onayı	İşveren ve okul onayı gerektirir	İşveren onayı gerekmez	İşveren onayı gerekmez	İşveren E-Verify sistemine kayıtlı olmalı, onay gerekli
Başvuru Koşulu	Eğitim programı gerekliliği	Eğitim süresi sonunda başvuru yapılır	Mezuniyet sonrası başvuru yapılır	STEM alanında mezuniyet ve uygun işverenle başvuru yapılır
Avantajlar	Mezuniyet öncesi profesyonel deneyim kazanımı	Mezuniyet sonrası iş bulma sürecini kolaylaştırır	Tam zamanlı çalışma fırsatı, Green Card için fırsat	Uzun süreli çalışma fırsatı, H-1B vizesi için avantaj sağlar

OPT’ye Başvurabilecek Kişiler Kimlerdir?

F-1 Öğrenci Vizesi sahibi uluslararası öğrenciler başvurabilir.
Tam Zamanlı Öğrenci Statüsü: En az bir yıl (iki dönem) tam zamanlı eğitim almış olmalı.
Eğitim Alanı ile İlgili İş: Çalışılacak iş, eğitim alınan alanla doğrudan ilişkili olmalı.
Başka Çalışma İzni Kullanılmamış Olmalı: 12 aydan fazla tam zamanlı CPT kullanılmışsa, OPT başvurusu yapılamaz.

Akademik Gereklilikler

Akredite Eğitim Kurumu: Okulun ABD hükümeti tarafından akredite edilmiş olması gereklidir.
Akademik Başarı: İyi akademik durum, okuldan atılmama.
Tamamlanmış ya da Devam Eden Program: Pre-Completion OPT için kayıtlı, Post-Completion OPT için mezuniyet gereklidir.
Eğitim Alanı ve Çalışma İlişkisi: Çalışılacak iş, üniversitedeki bölüme uygun olmalı.

Üniversite ve Bölüm Onayı

I-20 Formu: Okuldan DSO onayı alınmalı, I-20 formunda OPT önerisi yer almalı.
Eğitim Alanının Doğrulanması: Bölüm, işin eğitim alanı ile uyumlu olduğunu doğrulamalıdır.
DSO’dan OPT Tavsiyesi: DSO, başvuruyu değerlendirir ve rehberlik eder.

Daha Önce OPT Kullanılmışsa Uygunluk Durumu

Aynı Eğitim Seviyesi: Aynı seviyede (örneğin, lisans) OPT daha önce kullanıldıysa, tekrar başvuru yapılamaz.
Daha Yüksek Eğitim Seviyesi: Yeni bir eğitim seviyesinde (yüksek lisans, doktora) OPT başvurusu yapılabilmektedir.
STEM OPT Uzatması: STEM alanında daha önce uzatma kullanılmadıysa, bu hak devam eder.

OPT’ye Başvuru Süreci

OPT’ye başvuru süreci, detaylı bir planlama ve belgelerin doğru bir şekilde hazırlanmasını gerektirir. Bu aşamaları dikkatlice takip ederek başvurunuzu sorunsuz bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz. Gelin, gerekli belgelerden başvuru adımlarına kadar tüm detayları birlikte inceleyelim.

Gerekli Belgeler

Pasaport ve F-1 Vizesi: Geçerli pasaport ve F-1 öğrenci vizesi gereklidir.
I-20 Formu: Okuldan güncellenmiş I-20 belgesi alınmalı, OPT önerisi eklenmiş olmalıdır.
Form DS-160: F-1 vizesi için önceki başvuru formu, gerekirse kullanılabilirsiniz.
Fotoğraflar: USCIS standartlarına uygun, son 6 ay içinde çekilmiş 2 biyometrik fotoğraf.
Diploma ve Diğer Belgeler: Mezuniyet sonrası OPT için diploma veya geçici mezuniyet belgesi, gerekirse transkriptler.

Adım Adım Başvuru Süreci

I-20 Belgesi Üzerinden OPT Önerisinin Alınması: Uluslararası Öğrenci Danışmanınız (DSO) ile iletişime geçilmeli ve I-20 formuna OPT önerisi ekletilmelidir.
USCIS’e Başvurunun Gönderilmesi: Güncellenmiş I-20 belgesiyle USCIS’e başvuru yapılmalı, Form I-765 (Çalışma İzni Başvuru Formu) eklenmelidir.
Form I-765’in Doldurulması: Kişisel bilgiler, vize durumu ve çalışma tarihleri doğru şekilde girilmelidir.
EAD Kartının Beklenmesi: USCIS onayından sonra EAD kartı gönderilecek ve kart alınmadan işe başlanmamalıdır.

Ortalama İşlem Süresi ve Başvurunun Ne Zaman Yapılması Gerektiği

Ortalama İşlem Süresi: 2 ila 5 ay, USCIS iş yüküne bağlı olarak değişebilmektedir.
Başvuru Zamanı: OPT başvurusu, mezuniyet öncesi 90 gün, sonrası ise 60 gün içinde yapılmalıdır. Başvuru tarihlerinin kaçırılması OPT hakkının kaybedilmesine yol açar.

OPT İle Çalışma ve İş Bulma

OPT, sadece bir çalışma izni değildir; aynı zamanda kariyerinizi başlatmak ve geleceğinizi şekillendirmek için önemli bir fırsattır. Ancak bu süreci verimli bir şekilde değerlendirmek için çalışabileceğiniz sektörleri doğru anlamalı, yasal kurallara uymalı ve iş bulmak için etkili yöntemler kullanmalısınız.

Çalışılabilecek Sektörler ve İş Türleri

OPT, eğitiminizle doğrudan bağlantılı işlerde çalışmanıza olanak tanır. İşte bazı örnekler:

Bilgisayar Bilimleri Mezunları: Yazılım geliştirme, veri analitiği, yapay zeka.
Mühendislik Mezunları: Araştırma-geliştirme, üretim mühendisliği, proje yönetimi.
Biyoloji veya Tıp Mezunları: Araştırma laboratuvarları, biyoteknoloji, klinik araştırmalar.
İşletme Mezunları: Pazarlama analizi, finansal danışmanlık, insan kaynakları.
Tam Zamanlı/Yarı Zamanlı İşler: Mezuniyet sonrası tam zamanlı, mezuniyet öncesi yarı zamanlı işler.

OPT Sırasında Çalışırken Uyulması Gereken Kurallar

İşsizlik Süresi: 90 gün işsizlik hakkınız var. Bu süreyi aşarsanız statünüz riske girer.
Çalışma Alanı ve Eğitim Uyumu: Çalıştığınız iş eğitiminizle doğrudan ilişkili olmalıdır.
Tam Zamanlı/Çalışma Saatleri: Mezuniyet sonrası tam zamanlı, öncesinde haftada 20 saatlik çalışma sınırı.
I-20 ve SEVIS Güncellemeleri: İşveren bilgileri SEVIS sistemine kaydedilmelidir.

İş Bulmak İçin Stratejiler ve İpuçları

Networking: Üniversite etkinlikleri, kariyer fuarları ve Türk topluluklarıyla profesyonel ağ kurun.
LinkedIn ve Kariyer Merkezlerinden Yararlanma: LinkedIn profilinizi güncel tutun, üniversitenizin kariyer merkezi ile iş arama stratejileri geliştirin.
İşverenlerin OPT’den H-1B Vizesine Geçişi Destekleme Süreçleri: İşvereniniz, H-1B vizesi için sponsor olabilmektedir. H-1B sürecine geçişte OPT süresi uzatılabilirsiniz. (Cap-Gap Extension).

Bu süreçte dikkat etmeniz gereken kurallara ve stratejilere uyarak kariyerinizi sağlam temellere oturtabilirsiniz.

OPT Süresinin Takibi ve Yenileme Seçenekleri

OPT sürecinizdeki zaman yönetimi, statünüzü korumanız ve gelecekteki göçmenlik hedeflerinize ulaşmanız açısından hayati önem taşır. Bu bölümde OPT’nin geçerlilik süresini, STEM OPT uzatması için yapılması gerekenleri ve OPT’nin bitimine yakın değerlendirebileceğiniz seçenekleri detaylı bir şekilde ele alacağız.

OPT Süresinin Geçerliliği

Standart OPT Süresi: 12 ay boyunca geçerlidir. Pre-Completion (mezuniyet öncesi) ve Post-Completion (mezuniyet sonrası) olarak ikiye ayrılmaktadır. Pre-Completion OPT kullanırsanız, süreniz bu toplamdan düşülmektedir.
STEM OPT Uzatması: STEM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik, Matematik) alanlarında eğitim aldıysanız, 12 aylık OPT’ye ek olarak 24 ay daha uzatma hakkınız vardır. Böylece toplam süreniz 36 aya kadar çıkar.

STEM OPT Uzatması İçin Gerekenler

Uygunluk:
- STEM alanında bir diploma almış olmalısınız.
- Çalışacağınız işveren, E-Verify sistemine kayıtlı olmalıdır.
- İşiniz eğitiminizle doğrudan ilişkili olmalıdır.
Başvuru Süreci:
- I-20 belgenizi güncelleyin.
- Form I-765’i doldurarak başvurunuzu yapın.
- Gerekli belgeler: I-20, EAD kartı kopyası, diploma/transkript, işveren bilgileri.
Başvuru Zamanlaması: Başvurunuzu mevcut OPT izninizin bitiminden 90 gün önce yapabilirsiniz.

OPT Süresi Bitmeden Green Card veya H-1B Vizesine Geçiş

Green Card Başvurusu: İşvereniniz, EB-2 veya EB-3 kategorilerinden Green Card başvurusu yapabilirsiniz. İşinizin nitelikli bir pozisyon olması gerekir.
H-1B Vizesine Geçiş: H-1B başvurusu yapabilirsiniz. Eğer başvuru yapıldıysa ve OPT süreniz bitmek üzereyse, Cap-Gap Extension adı verilen bir uzatma hakkınız olabilmektedir.

OPT ve Green Card Sürecine Geçiş

OPT’den H-1B’ye Geçiş

H-1B, Amerika’da uzmanlık gerektiren pozisyonlarda çalışmak isteyen kişilere verilen bir çalışma vizesidir. OPT süreniz bitmeden H-1B vizesine geçiş yaparak Amerika’da yasal çalışma statünüzü sürdürebilirsiniz.

H-1B ile İlişkisi:
- OPT sırasında işvereniniz, sizin için H-1B başvurusu yapabilmektedir.
- H-1B başvurusu, OPT izniniz sona ermeden yapılmalıdır.
H-1B Başvuru Süreci:
- İşveren Sponsorluğu: Başvuru için bir işverenin sizi sponsor etmesi gereklidir.
- LCA Onayı: İşveren, Çalışma Bakanlığı’ndan LCA (Labor Condition Application) belgesi almalıdır.
- Başvuru: İşvereniniz, USCIS’e Form I-129 ile başvurur.
- Kotaya Dikkat: H-1B vizesi yıllık bir kotaya tabidir, genellikle Nisan ayında başvurular alınır.
- Cap-Gap Extension: H-1B başvurusu yapılmışsa, OPT süreniz H-1B başlama tarihine kadar uzatılabilmektedir.

Çalışma İznini Uzatmak için H-1B Başvurusunun Detayları:

İşverenin, başvuru için gerekli belgeleri hazırlaması ve başvuru ücretlerini ödemesi gerekmektedir.
Başvuru Süresi: H-1B başvuruları genellikle 3-6 ay sürer. Premium işlemle hızlandırılabilmektedir.
Vize Süresi: H-1B vizesi genellikle 3 yıl geçerli olup, toplamda 6 yıla kadar uzatılabilirsiniz.

H-1B’den Green Card’a Adım Adım Geçiş:

PERM Süreci: İşveren, çalışma bakanlığına başvuru yaparak, pozisyon için Amerikalı işçi bulunamadığını kanıtlar.
I-140 Göçmenlik Başvurusu: PERM onaylandıktan sonra işveren, Form I-140 başvurusu yapar.
Adjustment of Status (I-485): I-140 onaylandıktan sonra, statü değişikliği başvurusu yapılır ve Green Card elde edilir.

EB-2 ve EB-3 Gibi Göçmenlik Başvuruları İçin OPT’nin Avantajları:

Mesleki Deneyim Kazanımı: OPT sırasında edindiğiniz deneyim, EB-2 ve EB-3 kategorilerindeki nitelik gereksinimlerini karşılamaya yardımcı olur.
İşverenle Güçlü İlişki: OPT süresince çalıştığınız işveren, Green Card başvurusu için size sponsor olabilmektedir.
STEM OPT’nin Avantajları: STEM alanındaki mezunlar, daha uzun süre çalışma izni kazanarak işverenleriyle güçlü bir ilişki kurma fırsatına sahiptir.
Uzmanlık Gerektiren Alanlarda Çalışma: STEM ve diğer uzmanlık gerektiren alanlardaki başvurular EB-2 kategorisinde daha avantajlıdır.

Çalışma izni OPT süreci, Amerika’da kariyerinize başlamak için mükemmel bir fırsat sunar, ancak sadece geçici bir çözüm değil, gelecekteki kalıcı başarılar için de temel oluşturur. H-1B vizesine geçiş yaparak yasal çalışma statünüzü sürdürebilir, sonunda Green Card başvurusu yaparak Amerika’da kalıcı oturma iznine sahip olabilirsiniz.

Bu yolculuk, dikkatli bir planlama ve doğru adımlar atılmasını gerektirir. OPT sürecini en verimli şekilde kullanmak, kariyerinizin geleceği için kritik öneme sahiptir. Unutmayın, her adımda doğru bilgilere sahip olmak ve profesyonel destek almak süreci daha kolay hale getirecektir.

Yazan: Av. Ergül Çeliksoy

Çalışma İzni OPT: ABD’de Eğitim Sonrası Çalışma İmkanları